การกินยาคุมกำเนิด มีผลข้างเคียงอะไรไหม? กินให้ถูกก็คุมได้
วิธีการคุมกำเนิดมีหลากหลายวิธีให้ผู้หญิงเลือกใช้ แต่ละวิธีก็ยังทำให้หลาย ๆ คนมีความกังวลในการใช้เป็นอย่างมาก เพราะว่ามีข่าวลือมากมาย เกี่ยวกับการกินยาคุมกำเนิด รวมไปถึงการใช้งานที่ผิดวิธี ทำให้ไม่สามารถควบคุมกำเนิดได้ตามที่ต้องการ อีกหนึ่งปัญหาที่ยังคงเป็นคำถามสำหรับสาว ๆ หลายคน ที่เริ่มคิดที่จะใช้ “ยาคุมกำเนิด” แน่นอนว่ามันเป็นเรื่องที่ควรทำสำหรับคู่รักที่ยังไม่อยากที่จะมีลูก อีกทั้งคุณผู้หญิงก็ต้องการความมั่นใจในการใช้ด้วย ซึ่งวันนี้พวกเราก็ได้รวบรวมเรื่องราวของ การกินยาคุมกำเนิด รวมไปถึงคำตอบของคำถามที่ยังอยู่ในใจของผู้ใช้งาน อย่างผลข้างเคียง พร้อมทั้งการกินให้ถูกวิธีก็สามารถคุมกำเนิดอย่างได้ผล ซึ่งข้อมูลทั้งหมดถูกรวบรวมเอาไว้แล้วในบทความนี้
ยาคุมกำเนิดมีกี่ประเภท
ก่อนที่พวกเราจะไปพูดถึงประเภทของยาคุมกำเนิดกันนั้น จะขอพูดถึงความหมายของ “ยาคุมกำเนิด” กันสักนิด สำหรับ การทานยาคุมกำเนิดนั้น จะเป็นวิธีที่คุมกำเนิดที่บรรจุฮอร์โมนของเพศหญิง ก็คือ เอสโตรเจน กับ โปรเจสเตอโรน มีคุณสมบัติให้ออกฤทธิ์ต่อการทำงานของอวัยวะสืบพันธ์ ยับยั้งการตกไข่ โดยเป็นวิธีที่ค่อนข้างที่จะได้รับความนิยม เพราะว่าสามารถซื้อได้ง่าย โดยการรับประทานยาให้ถูกวิธี ก็จะทำให้สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ แต่ทว่ามีเพียงไม่กี่คนที่มีความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับการทานยาคุมกำเนิดแบบผิดวิธี แน่นอนว่ามันจะนำมาสู่ความผิดพลาดอย่างการตั้งครรภ์ได้
ประเภทของยาคุมกำเนิดนั้น จะมีด้วยกันอยู่ 3 ชนิด ซึ่งได้แก่ ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม, ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว และยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแบบฉุกเฉิน
ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม
ยาคุมกำเนิดประเภทนี้ หรือ เรียกอีกอย่างว่า COC- Combined Oral Contraceptive ซึ่งจะประกอบไปด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสติน รวมกันในเม็ดเดียว ซึ่งยาคุมกำเนิดประเภทนี้ จะมีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์สูงมาก ถ้าหากรับประทานอย่างสม่ำเสมอ พร้อมทั้งยังมีผลดี ทำให้ประจำเดือนมาตรงเวลาอย่างสม่ำเสมอด้วย ผลดีอีกอย่างก็คือ อาจจะปวดประจำเดือนน้อยลงนั่นเอง หรือคุณอาจสนใจบทความ เช็กสาเหตุปวดท้องข้างซ้ายเป็นอะไร
ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว
สำหรับยาคุมกำเนิดในประเภทที่ 2 นี้ เรียกอีกอย่างว่า POP- Progestogen-only pills ซึ่งจะมีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเพียงอย่างเดียว ซึ่งยาคุมชนิดนี้ในหนึ่งแผงนั้นจะมีทั้งหมด 28 เม็ด สามารถรับประทานได้ทุกวันโดยไม่ต้องหยุด เมื่อรับประทานหมดแล้วก็สามารถทานแผงใหม่ต่อได้เลย เป็นชนิดที่มีการผลิตออกมา เพื่อจุดประสงค์เกี่ยวกับการลดอาการข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจนนั่นเอง
ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแบบฉุกเฉิน
ยาคุมประเภทนี้ ใครหลายคนคงเคยได้ยินเกี่ยวกับยาตัวนี้ ที่ค่อนข้างอันตรายต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก แต่ทว่าต้องใช้ยามฉุกเฉินเท่านั้น ตัวอย่างเช่น ถุงยางแตก หรือรั่ว ห้ามใช้ทานทุกเดือนแทนยาคุมปกติ หรือการใช้บ่อยครั้ง
เริ่มต้น ทานยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมได้เมื่อใด?
คำถามที่อยากรู้เกี่ยวกับ การเริ่มต้นทานยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมนั้น โดยทั่วไปแล้วผู้ที่มีประจำเดือนมาปกติ สม่ำเสมอ เมื่อเริ่มทานยาคุมกำเนิดชนิดนี้เป็นครั้งแรก ขอแนะนำว่าในเริ่มในวันแรกที่มีประจำเดือน หรือ ไม่เกินวันที่ 5 ซึ่งจะต้องนับตั้งแต่วันแรกที่มีประจำเดือน โดยไม่จำเป็นที่จะต้องใช้วิธีการคุมกำเนิดอย่างอื่นร่วมด้วย เมื่อมีเพศสัมพันธ์
สำหรับผู้ที่กินยาเป็นครั้งแรก แนะนำให้หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์เป็นเวลา 7 วัน หรือ หากว่าจะมีเพศสัมพันธ์ ก็ต้องใช้วิธีการคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย นั่นก็คือ การใช้ถุงยางอนามัย ส่วนในแบบอื่นอาจจะเริ่มทานยาคุมกำเนิดชนิดนนี้ ในวันใด ๆ ก็ได้เช่นกัน แต่ต้องไม่ได้ตั้งครรภ์ พร้อมทั้งให้งดการมีเพศสัมพันธ์เป็นเวลา 7 วันหลังจากเริ่มกินยาคุม หรือถ้าหากว่าจะมีเพศสัมพันธ์ ก็ต้องใช้ถุงยางอนามัยเช่นเดียวกัน
การออกฤทธิ์ของยาคุมกำเนิด
การทานยาคุมกำเนิด จะออกฤทธิ์ต่อผนังมดลูก ทำให้ผนังมดลูกบางจนตัวอ่อนไม่สามารถที่จะฝังตัวได้ แล้วจะทำให้มีการตกไข่ ซึ่งมีผลในการยับยั้งกระบวนการก่อนเกิดการปฏิสนธิ พร้อมทั้งยังมีฤทธิ์ที่ทำให้ท่อนำไข่เคลื่อนไหวมาก ทำให้ไข่ที่ถูกผสมนั้น ไม่ทันได้ฝังตัว และมีการเกิดมูกหรือเมือกที่ปากมดลูก ทำให้มดลูกมีความเหนียวข้น ส่งผลให้ตัวอสุจินั้นเคลื่อนผ่านเข้าไปได้ยากขึ้น
ถ้าหากลืมกินยาคุม ต้องทำอย่างไร?
สำหรับการลืมทานยาคุมกำเนิด จะมีรายละเอียดเป็นเม็ด กับ วัน ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
- เมื่อลืมทานยา 1 เม็ด ให้คุณรีบทานยาเข้าไปทันที แต่หากว่าลืมทานยาเกิน 1 วัน ก็ให้ทานพร้อมกัน 2 เม็ดไปเลย
- ถ้าหากว่าลืมทานยา 2 วัน ให้ทานยา 2 เม็ดทันที รวมทั้งให้ทานอีก 2 เม็ดในวันต่อไป แต่ในระหว่างนี้เมื่อมีเพศสัมพันธ์ จะต้องใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ จนกว่าจะเริ่มกินยาแผงใหม่
- แต่ถ้าลืมกินยามากกว่า 2 วันขึ้นไป ให้เลิกทานยาแผงนั้นไปเลย แล้วกลับไปใช้ถุงยางอนามัยแทน แล้วก็เริ่มทานยาแผงใหม่ในรอบประจำเดือนต่อไป
ผลข้างเคียงของการกินยาคุมกำเนิด
การทานยาคุมกำเนิด มีทั้งความปลอดภัย รวมทั้งความเสี่ยงที่จะมีผลข้างเคียงอื่น ๆ เป็นอย่างมากด้วย ตัวอย่างเช่นผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เช่น เจ็บคัดเต้านม, อาเจียน, ปวดศีรษะ เป็นต้น ซึ่งอาการดังกล่าวเหล่านี้ยังไม่เท่าผลในระยะยาวเกี่ยวกับการเกิดโรคร้ายแรงด้วยเช่นกัน ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
เสี่ยงตาเป็นต้อหิน
ยาฮอร์โมนพวกนี้ ใคร ๆ ก็คงไม่คิดว่าจะสามารถทำให้ตาบอดได้ แต่ทว่ายาคุมกำเนิดจะมีผลทำให้เกิดต้อในดวงตามากขึ้นถึง 2 เท่า ยิ่งถ้าหากว่าคุณทานยาต่อเนื่องเป็นเวลานาน เมื่ออายุมากขึ้นก็จะมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคต้อหินมากขึ้น แต่ความเสี่ยงนี้ยังไม่บ่งชี้ชัดมากนัก
มะเร็งเต้านม
การทานยาคุมกำเนิด ก็เสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งเต้านมได้เช่นเดียวกัน ซึ่งการทานฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายที่มากขึ้น ทำให้เจ้าสิ่งนี้กระตุ้นทำให้เกิดมะเร็งเต้านมได้มากขึ้นกว่าปกติ ซึ่งเรื่องนี้มีเหตุผลรับรองได้
ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
ความเสี่ยงนี้ ผู้ที่เป็นลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดไม่ควรที่จะทาน แต่การที่ทานยาคุมนั้นก็จะสะสม พร้อมทั้งกระตุ้นให้ร่างกายไม่ปกติ มีเลือดออกกระปริบกระปรอยในช่องคลอดได้ในขณะที่เริ่มทานยาคุม ซึ่งก็เสี่ยงที่จะเกิดภาวะนี้เช่นกัน
มีอารมณ์ทางเพศน้อยลง
สำหรับการทานยาคุม จะทำให้อารมณ์ทางเพศก็เปลี่ยนไปด้วยเช่นกัน เพราะระดับฮอร์โมนที่ขึ้น ๆ ลง ๆ อาจจะทำให้อารมณ์ปรับเปลี่ยนไปตามสภาวะของฮอร์โมนเช่นเดียวกัน ดังนั้นถ้าบางครั้งจะส่งผลต่อชีวิตคู่ก็จะต้องปรึกษาแพทย์ด้วยเช่นกัน
ผิวไวต่อแสง
ปัญหานี้เกิดจากฤทธิ์ของยาคุมกำเนิด ที่จะทำให้ผิวของคุณนั้นบอบบางมากขึ้นกว่าเดิม ทำให้ผิวไวต่อแสงแดด โดยเฉพาะในส่วนของรอบจมูก หน้าผาก และโหนกแก้ม ซึ่งจะเกิดสีผิวที่คล้ำขึ้น หรือว่าเป็นสีน้ำตาลเข้ม ส่งผลให้เม็ดสีผิวไม่สม่ำเสมอ แนะนำ วิธีแก้ไขผิวหย่อนคล้อยหรือผิวบอบบาง
น้ำหนักเพิ่มขึ้น
ด้วยฮอร์โมนที่เปลี่ยนไป ทำให้ยาบางชนิดมีการกระตุ้นความรู้สึกหิวหรืออยากอาหาร อีกทั้งยังมีอาการบวมน้ำ ดังนั้นก็จะทานยาคุมเนิดก็ต้องศึกษาของแต่ละยี่ห้อให้ดีด้วย นี่แหละคือผลข้างเคียงที่เห็นผลเยอะที่สุด เพราะมีหลายคนน้ำหนักขึ้น อ้วนขึ้นหลังจากทานยาคุมนั่นเอง หรืออาจจะทำให้เกิด ภาวะวิตกกังวล
กินยาคุมกำเนิดนาน ๆ อันตรายไหม
สำหรับการกินยาคุมกำเนิดเป็นเวลานาน มีอีกหลายคนยังสงสัยว่าจะมีผลข้างเคียง หรืออันตรายต่อร่างกายของเราบ้างหรือเปล่า ขอตอบเลยว่าเป็นอันตราย พร้อมทั้งมีผลข้างเคียงที่น่ากลัวแน่นอน แต่ก่อนอื่นต้องบอกก่อนเลยว่า ยาคุมกำเนิดคือฮอร์โมนเอสโตรเจน กับ โปรเจสโตเจน ปัจจุบันก็มีการใช้ยาคุมกำเนิดแบบนี้อย่างแพร่หลาย ตั้งแต่การคุมกำเนิดไปจนถึงการรักษาสิว รวมไปถึงการนำไปรักษาโรคที่เกี่ยวกับประจำเดือน เช่น ประจำเดือนไม่ปกติ เป็นต้น
แต่สิ่งที่อันตรายสำหรับยาคุมกำเนิดเลยก็คือ จะมีผลข้างเคียงที่ได้กล่าวเอาไว้ว่า จะส่งผลกระทบต่อหลอดเลือด รวมทั้งอวัยวะต่าง ๆ ภายในร่างกาย ตัวอย่างเช่น เต้านม, มดลูก, ปาก, ไขมันในเลือด และการแข็งตัวของเลือด ดังนั้นแล้วคุณอาจจะต้องเช็กสุขภาพของตัวเองให้ดีก่อนที่จะทานยาคุมกำเนิด ส่วนการทานยาคุมกำเนิดเป็นเวลานาน ก็อาจจะเสี่ยงเป็นโรคมะเร็งเต้านมได้ ซึ่งมีรายละเอียดที่น่าสนใจดังต่อไปนี้
เสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง
การทานยาคุมกำเนิดนั้นจะส่งผลข้างเคียงมากมายอย่างที่ได้บอกไปข้างต้น แต่อีกหนึ่งเรื่องสำคัญเลยก็คือ การเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งเต้านมได้เช่นกัน ถึงแม้ว่ามะเร็งเต้านมนั้นจะเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยทางธรรมชาติ ตั้งแต่ภายนอกจนถึงภายใน แต่ทว่าฮอร์โมนก็มีส่วนสำคัญที่เกี่ยวข้อเช่นเดียวกัน โดยมีบางข้อมูลที่บอกว่า การกินยาคุมต่อเนื่องเป็นเวลานาน ก็จะเป็นมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้น ซึ่งสาเหตุที่เป็นมะเร็งนั้นก็จะทำให้ร่างกายมีระดับฮอร์โมนตามธรรมชาติที่ผิดปกติเป็นอย่างมาก โดยมีฮอร์โมนดังกล่าวอัตราสูงติดต่อกันเป็นเวลานาน
เรื่องนี้จึงทำให้พบว่า ผู้หญิงที่ใช้ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด ก็จะมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งเต้านม มากกว่าผู้หญิงที่ไม่เคยใช้ยาคุมกำเนิดเลยด้วย สำหรับผู้ที่ใช้ยาคุมกำเนิดตั้งแต่วัยรุ่น จะพบความเสี่ยงที่เกี่ยวกับฮอร์โมนมากขึ้นเป็นเท่าตัวด้วย อีกทั้งยังมีกลุ่มที่ใช้งานติดต่อกันนานกว่า 5 ปี ขึ้นไป ก็มักจะถูกตรวจว่ามีความเสี่ยงสูงที่สุดต่อการเกิดมะเร็งเต้านมด้วย ยาเม็ดคุมกำเนิดนั้น จึงเป็นข้อห้ามของคนที่เป็นมะเร็งเต้านม เพราะว่าอาจจะทำให้โรคกำเริบได้เช่นกัน
แนะนำ การใช้ยาคุมกำเนิดห่างไกลมะเร็งเต้านม
แต่ไม่ใช่ว่าไม่สามารถป้องกัน เพราะการคุมกำเนิดโดยใช้ยาคุม เป็นเรื่องที่ป้องกันการตั้งครรภ์ที่สะดวกกับง่ายที่สุด สำหรับคุณผู้หญิงในยุคนี้ แต่เพื่อความปลอดภัยในการกินยาคุม ก็จะต้องมีการปรึกษาสูตินารีแพทย์ เพื่อเลือกชิดของยาคุมกำเนิด รวมทั้งวิธีการคุมกำเนิดแบบต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง เนื่องจากเหตุผลที่สำคัญอย่าง การซื้อยาคุมมาทานเอง ก็ไม่อาจจะรู้ได้ว่าปริมาณของฮอร์โมนที่อยู่ในยาคุมกำเนิดชนิดนั้น เป็นปริมาณที่มีมาก หรือเหมาะสมกับตัวเราหรือไม่ รวมไปถึงพยายามหลีกเลี่ยงการกินยาคุมติดต่อกันเกิน 5 ปี และข้อสำคัญควรใช้ถุงยางอนามัยเพื่อป้องกันความเสี่ยงที่จะเกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ ได้อีกด้วย
อย่างที่ได้อ่านกันไปแล้วเกี่ยวกับ ประเภทของยาคุมกำเนิด รวมไปถึงคุณสมบัติในการออกฤทธิ์ แต่ทว่าก็มีผลข้างเคียงของการทานยาคุมที่มากเช่นเดียวกัน ถึงแม้ว่าจะมีบางข้อที่ไม่สามารถทำได้ แต่บางข้อก็เป็นเรื่องจริงที่คุณจะต้องระวังเมื่อใช้ยาคุมกำเนิดนั่นเอง พวกเราหวังว่าข้อมูลที่พวกเรารวบรวมมาให้อ่านในวันนี้ จะเป็นคำตอบให้กับคุณผู้หญิงที่กำลังมีความกังวลที่จะใช้ยาคุมกำเนิดอยู่ แต่ยังไม่กล้า เพราะกลัวโรคร้ายแรง หรือการสะสมของยาคุมที่ส่งผลเสียหลายด้านต่อร่างกาย อย่างไรก็ตามวิธีนี้ก็เหมาะมากสำหรับการคุมกำเนิด ซึ่งจะใช้ได้ผลเพียงแค่คุณกินมันอย่างถูกวิธี
อ้างอิง
- กินยาคุมกำเนิดนานๆ ควรดูแลสุขภาพอย่างไร ?. https://www.ram-hosp.co.th/news_detail/646
- รอบรู้เรื่องยาคุม. https://www.petcharavejhospital.com/en/Article/article_detail/Birth_control_pill
- กินยาคุมไปนานๆ เสี่ยง “มะเร็งเต้านม” จริงหรือ?. https://www.paolohospital.com/th-TH/chokchai4/Article/Details/ศัลยกรรม/กินยาคุมไปนานๆ-เสี่ยง–มะเร็งเต้านม–จริงหรือ-
